Σοά! Το Ολοκαύτωμα
Το Ολοκαύτωμα σήμανε για τον 20ό αι. με τον πιο απόλυτο τρόπο τη διάψευση του μύθου της προόδου της νεωτερικής κοινωνίας.
Η επιστημονική διαχείριση, η γραφειοκρατική οργάνωση, η χρήση της τεχνολογίας, το εργοστάσιο θανάτου, ο βιολογικός φυλετισμός -αναπόσπαστο συστατικό του γερμανικού εθνικισμού-, ο «ζωτικός χώρος», η εργαλειακή χρήση των διαφορετικών μορφών αντισημιτισμού στις ευρωπαϊκές κοινωνίες έκαναν δυνατή τη γενοκτονία και την εκτέλεσή της με τέτοια αποτελεσματικότητα και σε τέτοια κλίμακα.
Οι ιδέες δεν ήταν καινούργιες. Τα στοιχεία της ναζιστικής «Νέας Ευρώπης» βρίσκονταν στην καρδιά του δυτικού πολιτισμού και αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη του βιομηχανικού καπιταλισμού, κατά την εποχή του κλασικού φιλελευθερισμού. Η γκιλοτίνα, το σφαγείο, το φορντιστικό εργοστάσιο, η ορθολογική διοίκηση, όπως κι ο ρατσισμός, ο ευγονισμός, οι αποικιακές σφαγές και το μακελειό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δημιούργησαν τις τεχνικές, ιδεολογικές και πολιτισμικές προϋποθέσεις μέσα στις οποίες έγινε εφικτό το Άουσβιτς.
Το Ολοκαύτωμα, λοιπόν, αποτελεί αυθεντικό προϊόν του δυτικού πολιτισμού, όχι μέσα από μία απόλυτη σχέση αίτιου-αιτιατού, αλλά εκφράζοντας μία από τις όψεις του, μία από τις πιθανές παρεκκλίσεις του και η μελέτη στις ποικίλες πτυχές του μπορεί να συμβάλει στην αποκωδικοποίηση των μηχανισμών νομιμοποίησης και μαζικοποίησης ρατσιστικών πρακτικών και αντιλήψεων γενικότερα και ιδιαίτερα στη δική μας εποχή της κρίσης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Βαρών-Βασάρ Οντέτ, «Ιστοριογραφία της γενοκτονίας των Εβραίων. Η ανυπόφορη αλήθεια και το ‘καθησυχαστικό’ ψεύδος», Σύγχρονα Θέματα, 62, Ιανουάριος-Μάρτιος 1997, σ. 92-100.
- Browning Christopher, The Origins of the Final Solution: The Evolution of Nazi Jewish Policy, September 1939 – March 1942, Yad Vashem, Ιερουσαλήμ 2004.
- Friedlander Saul, Η ναζιστική Γερμανία και οι Εβραίοι, Πόλις, Αθήνα 2013.
- Traverso Enzo, Οι ρίζες της ναζιστικής βίας. Μια ευρωπαϊκή γενεαλογία, εκδόσεις του 21ου , Αθήνα 2013.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Η διδασκαλία του Ολοκαυτώματος